APY / APR

APY / APR (lãi suất hiệu dụng / lãi suất danh nghĩa)

APY là lợi suất năm có lãi kép; APR là lãi suất năm không lãi kép, dùng để so sánh lợi suất của sản phẩm và chiến lược.

Market

Tổng quan

APY (Annual Percentage Yield) phản ánh lợi suất thực nhận trong một năm khi có lãi kép (tức là lãi phát sinh được tái đầu tư để tiếp tục sinh lãi). APR (Annual Percentage Rate) là lãi suất danh nghĩa theo năm, không xét đến việc lãi được ghép (compounding). Việc hiểu đúng sự khác biệt giữa APY và APR giúp bạn so sánh công bằng giữa các sản phẩm tài chính truyền thống, chiến lược DeFi, staking và các khoản vay.

Khác biệt chính giữa APY và APR

APY: bao gồm lãi kép, thường cao hơn APR nếu tần suất ghép lãi lớn (ngày/tuần/tháng).
APR: không xét lãi kép, phù hợp để hiển thị lãi suất danh nghĩa của khoản vay/tín dụng.
Tần suất ghép lãi (n) là biến số quyết định khoảng cách giữa APY và APR: n càng lớn thì APY càng cao so với APR.

Công thức nhanh (tham khảo)

APR (đơn giản): APR = r (r là lãi suất danh nghĩa theo năm).
APY (có lãi kép): APY = (1 + r/n)^n - 1, trong đó n là số lần ghép lãi trong một năm (ví dụ n = 12 nếu ghép lãi theo tháng).

Ví dụ thực tế

Ví dụ 1: Một sản phẩm quảng cáo lãi suất 12%/năm (APR), ghép lãi theo tháng (n = 12). Khi đổi sang APY: APY ≈ (1 + 0.12/12)^12 - 1 ≈ 12.68%. Khoảng chênh lệch này phản ánh lợi ích của việc tái đầu tư lãi theo chu kỳ.
Ví dụ 2: Trong DeFi, một pool staking hiển thị APY 20% do lãi được tự động tái đầu tư hằng ngày. Nếu quy đổi về APR, con số sẽ thấp hơn và không phản ánh đầy đủ hiệu quả của compounding.

Khi nào dùng APY, khi nào dùng APR?

Dùng APR khi so sánh chi phí vay, lãi suất danh nghĩa, hoặc các sản phẩm không có cơ chế tái đầu tư lãi.
Dùng APY khi đánh giá các chiến lược/protocol có lãi kép (staking, yield farming, auto-compound), để phản ánh lợi suất thực nhận.
Khi so sánh giữa các sản phẩm, hãy chuẩn hóa về cùng một chỉ số (tốt nhất là APY) và cùng tần suất ghép lãi để tránh sai lệch.

Rủi ro & hiểu lầm phổ biến

Nhầm lẫn giữa APR và APY dẫn đến kỳ vọng sai về lợi nhuận.
Bỏ qua tần suất ghép lãi (n) khiến so sánh giữa các sản phẩm không công bằng.
APY “quá cao” có thể đến từ cơ chế thưởng ngắn hạn, token lạm phát hoặc rủi ro hợp đồng; cần kiểm tra bền vững dài hạn.

Mẹo thực hành

Luôn hỏi rõ: con số hiển thị là APR hay APY? Tần suất ghép lãi bao nhiêu lần/năm?
Chuẩn hóa dữ liệu trước khi so sánh: chuyển APR sang APY hoặc ngược lại với cùng n.
Đọc kỹ điều khoản: phí, thời gian khóa (lock-up), rủi ro smart contract, mức lạm phát token có thể làm APY thực tế khác xa số quảng cáo.

Kết luận

APY và APR là hai cách đo lường lợi suất theo năm với quy ước khác nhau. APR phù hợp cho chi phí vay và lãi suất danh nghĩa; APY phản ánh lợi suất thực nhận khi có lãi kép. Xác định đúng ngữ cảnh sử dụng, tần suất ghép lãi và các điều kiện đi kèm sẽ giúp bạn so sánh sản phẩm/chiến lược chính xác hơn và ra quyết định đầu tư thông minh.