Elrond (EGLD) Là Gì? Toàn Bộ Thông Tin Từ A–Z Cho Người Mới

Bạn đã nghe đến Elrond – một trong những blockchain nhanh nhất thế giới chưa? Nếu chưa, bạn đang bỏ lỡ một dự án từng được xếp ngang hàng với Solana và Polygon nhờ tốc độ xử lý vượt trội. Elrond, nay đổi tên thành MultiversX, là nền tảng blockchain lớp 1 tập trung vào hiệu suất cao, chi phí thấp và khả năng mở rộng thực tế. Token gốc của hệ sinh thái này là EGLD, đóng vai trò then chốt trong vận hành mạng lưới, staking và thanh toán. Trong bối cảnh Ethereum vẫn vật lộn với phí gas cao và tốc độ chậm, Elrond nổi lên như một giải pháp thay thế đầy hứa hẹn. Bài viết này sẽ cung cấp toàn bộ thông tin cần thiết: từ công nghệ, tiện ích token, cách mua bán tại Việt Nam, đến triển vọng đầu tư dài hạn.

Elrond (MultiversX) là gì?

Elrond ra đời vào năm 2017, chính thức ra mắt mainnet vào tháng 7/2020. Dự án do anh em nhà Beniamin và Lucian Mincu cùng Harald McPike sáng lập – những người có kinh nghiệm dày dạn trong lĩnh vực fintech và blockchain. Ban đầu, Elrond được định vị là “kẻ thách thức Ethereum” nhờ khả năng xử lý giao dịch cực nhanh và chi phí gần như bằng 0. Đến tháng 8/2022, đội ngũ bất ngờ đổi tên thành MultiversX, đánh dấu bước chuyển từ một blockchain thuần kỹ thuật sang một hệ sinh thái hướng đến metaverse, Web3 và trải nghiệm người dùng đại chúng.

Mục tiêu cốt lõi của Elrond/MultiversX là giải quyết “bộ ba bất khả thi” (blockchain trilemma): khả năng mở rộng – bảo mật – phi tập trung. Trong khi Ethereum chỉ xử lý được ~15–30 TPS (giao dịch mỗi giây), Elrond tuyên bố đạt tới 15.000 TPS trong điều kiện thực tế – con số đủ để cạnh tranh với các hệ thống tài chính truyền thống như Visa (trung bình 1.700 TPS). Điều này khiến nhiều nhà đầu tư coi Elrond là ứng cử viên tiềm năng cho “Ethereum killer”. Đặc biệt, sau khi Ethereum chuyển sang cơ chế Proof-of-Stake (The Merge, 2022), Elrond vẫn giữ lợi thế về tốc độ và chi phí, giúp nó duy trì vị thế trong top 100 đồng coin lớn nhất theo vốn hóa (theo CoinGecko, EGLD thường xuyên nằm trong top 80–100).

Công nghệ đằng sau Elrond – Điều gì làm nên sự khác biệt?

Elrond không đơn thuần sao chép mô hình của Ethereum hay Solana. Thay vào đó, nó phát triển hai công nghệ cốt lõi: Adaptive State Sharding và Secure Proof of Stake (SPoS). Sharding (phân mảnh) không phải khái niệm mới – Ethereum cũng đang triển khai – nhưng Elrond áp dụng phiên bản “thích ứng”, nghĩa là mạng lưới tự động điều chỉnh số lượng shard (mảnh) dựa trên lưu lượng giao dịch thực tế. Hệ thống gồm 4 shard: 3 shard thực thi giao dịch và 1 shard điều phối (Metachain). Nhờ đó, hiệu suất tăng tuyến tính khi thêm node – điều mà nhiều blockchain khác chưa làm được.

Cơ chế đồng thuận SPoS là phiên bản nâng cao của Proof-of-Stake. Nó kết hợp BFT (Byzantine Fault Tolerance) với lựa chọn validator ngẫu nhiên mỗi epoch (6 giờ), giảm rủi ro tấn công và tăng tính phi tập trung. Thời gian tạo khối chỉ 6 giây, và xác nhận cuối cùng (finality) diễn ra trong vòng vài giây – nhanh hơn rất nhiều so với Bitcoin (~10 phút) hay thậm chí Solana (~2–5 giây nhưng dễ gặp downtime). So sánh thực tế: theo dữ liệu từ CryptoRank (2023), Elrond xử lý giao dịch với chi phí trung bình $0.001, trong khi Ethereum dao động $1–50 tùy thời điểm. Solana rẻ hơn (~$0.00025) nhưng từng sập mạng nhiều lần; Elrond lại ổn định hơn nhờ kiến trúc sharding linh hoạt.

Token EGLD là gì? Vai trò & tiện ích

EGLD là token gốc (native token) của mạng lưới MultiversX, thay thế hoàn toàn cho token ERD cũ sau hard fork năm 2020. Mỗi EGLD có giá trị cao hơn ERD theo tỷ lệ 1:1.000. Tổng nguồn cung ban đầu là 20 triệu EGLD, nhưng không cố định – nó được điều chỉnh theo cơ chế lạm phát có kiểm soát. Mỗi năm, mạng lưới phát hành thêm EGLD để thưởng cho validator và staker, nhưng tỷ lệ lạm phát giảm dần theo thời gian (từ ~10% năm đầu xuống còn ~4.5% sau 10 năm). Tuy không phải token deflationary (đốt cháy), EGLD có xu hướng giảm phát nhờ phí giao dịch bị đốt một phần.

EGLD đảm nhiệm 3 vai trò chính. Thứ nhất, thanh toán phí giao dịch và smart contract – mọi hoạt động trên mạng đều yêu cầu EGLD. Thứ hai, staking: người dùng khóa EGLD để trở thành validator hoặc delegator, góp phần bảo mật mạng và nhận thưởng. Lợi suất staking dao động 8–12% APY, thuộc top cao trong các blockchain lớp 1. Thứ ba, quyền biểu quyết quản trị – dù tính năng này chưa được kích hoạt đầy đủ, whitepaper của MultiversX đề cập đến việc EGLD sẽ dùng để bỏ phiếu về nâng cấp giao thức trong tương lai. Tính đến quý I/2024, hơn 25% tổng nguồn cung EGLD đang được staking, cho thấy mức độ tin tưởng của cộng đồng.

Ứng dụng thực tế & hệ sinh thái của Elrond

Hệ sinh thái MultiversX đã phát triển mạnh mẽ kể từ 2021, đặc biệt nhờ sự ra đời của Maiar – ứng dụng ví kiêm sàn giao dịch phi tập trung (DEX) do chính đội ngũ Elrond xây dựng. Maiar không chỉ đơn thuần là ví; nó tích hợp onboarding dễ dàng cho người mới (đăng ký bằng số điện thoại), hỗ trợ swap, staking và NFT marketplace. Tính đến 2023, Maiar có hơn 1 triệu người dùng hoạt động, trở thành một trong những ứng dụng Web3 phổ biến nhất tại châu Âu và Đông Nam Á.

Ngoài Maiar, hệ sinh thái MultiversX còn có nhiều dự án nổi bật. xExchange là DEX hàng đầu với TVL (tổng giá trị khóa) từng đạt 300 triệu USD. Umbrella Network cung cấp oracle phi tập trung. Trong mảng GameFi, Turbowalk và Battle of Guardians thu hút hàng chục nghìn người chơi. Về NFT, Elrond NFT Marketplace và Kalao cho phép đúc và giao dịch NFT với phí gần như bằng 0. Đáng chú ý, MultiversX còn hợp tác với chính phủ Rwanda để phát triển hệ thống thanh toán số quốc gia – minh chứng cho khả năng ứng dụng thực tế ngoài crypto.

Cách mua & lưu trữ EGLD tại Việt Nam

Người dùng Việt Nam có thể mua EGLD dễ dàng qua các sàn quốc tế hỗ trợ token này. Binance là lựa chọn phổ biến nhất – EGLD được niêm yết dưới cặp EGLD/USDT, EGLD/BTC và đôi khi EGLD/VND (tùy thời điểm). Ngoài ra, KuCoin, Gate.io, Bybit cũng hỗ trợ giao dịch EGLD. Tuy nhiên, không có sàn nội địa nào (như Remitano, Sàn VN) niêm yết EGLD, nên bạn buộc phải dùng sàn quốc tế.

Quy trình mua EGLD khá đơn giản. Bước 1: Đăng ký tài khoản Binance và xác minh KYC. Bước 2: Nạp VNĐ qua P2P hoặc mua USDT bằng thẻ ngân hàng. Bước 3: Vào mục “Giao spot”, tìm cặp EGLD/USDT và đặt lệnh mua. Toàn bộ quá trình mất dưới 10 phút. Sau khi mua, bạn nên rút EGLD về ví cá nhân để đảm bảo an toàn. Maiar Wallet (ứng dụng di động) là lựa chọn tối ưu vì tương thích hoàn hảo với hệ sinh thái MultiversX. Ngoài ra, bạn có thể dùng Trust Wallet hoặc Ledger (ví lạnh) nếu nắm giữ số lượng lớn. Lưu ý: EGLD sử dụng chuẩn token riêng (không phải ERC-20 hay BEP-20), nên không gửi EGLD vào ví Ethereum hoặc BSC – bạn sẽ mất tài sản vĩnh viễn.

Staking EGLD – Kiếm lợi nhuận thụ động như thế nào?

Staking EGLD là cách phổ biến để kiếm thu nhập thụ động với rủi ro thấp. Lợi suất hiện tại dao động 8–12% APY, cao hơn nhiều so với ADA (~3–5%) hay ETH (~3–4%), và ngang ngửa SOL (~7–10%). Điểm khác biệt: Elrond cho phép staking trực tiếp từ ví Maiar mà không cần khóa tài sản trong hợp đồng phức tạp. Bạn chỉ cần mở app, chọn “Stake”, nhập số lượng EGLD và xác nhận – toàn bộ quá trình mất dưới 1 phút.

Có hai hình thức staking: delegating (ủy quyền cho validator) và running a validator node (tự chạy node – yêu cầu tối thiểu 2.500 EGLD). Với người dùng phổ thông, delegating là lựa chọn phù hợp. Phần thưởng staking được trả hàng epoch (6 giờ), và bạn có thể rút cả gốc lẫn lời bất kỳ lúc nào – không có thời gian lock cứng như một số blockchain khác. Tuy nhiên, cần lưu ý rủi ro: nếu validator bạn chọn bị phạt (slashing) do downtime hoặc hành vi gian lận, bạn có thể mất một phần EGLD đã stake. Vì vậy, hãy chọn validator uy tín, có uptime >99% và commission rate thấp (<10%).

Triển vọng & rủi ro khi đầu tư vào EGLD

Elrond/MultiversX sở hữu nhiều điểm mạnh đáng kể. Thứ nhất, công nghệ vượt trội – tốc độ và chi phí vẫn là lợi thế cạnh tranh rõ rệt. Thứ hai, đội ngũ phát triển minh bạch, có lịch sử giao hàng đúng hạn (mainnet 2020, Maiar 2021, rebrand 2022). Thứ ba, hệ sinh thái đang mở rộng sang metaverse và enterprise, giảm phụ thuộc vào DeFi thuần túy. Cuối cùng, EGLD có mức định giá hợp lý – vốn hóa ~500 triệu USD (2024), thấp hơn nhiều so với Solana (~50 tỷ) hay Avalanche (~10 tỷ), tạo dư địa tăng trưởng nếu adoption bùng nổ.

Tuy nhiên, rủi ro không thể bỏ qua. Cạnh tranh cực kỳ khốc liệt: Solana, Polygon, Arbitrum, Sui… đều nhắm đến cùng phân khúc hiệu suất cao. Biến động giá mạnh: EGLD từng đạt ATH $545 (2021), nhưng hiện giao dịch quanh $30–50 – giảm hơn 90%. Điều này phản ánh tâm lý thị trường altcoin nói chung. Ngoài ra, phụ thuộc vào adoption thực tế: nếu hệ sinh thái không thu hút được hàng triệu người dùng, EGLD khó duy trì giá trị dài hạn. Do đó, chỉ nên đầu tư EGLD với vốn nhàn rỗi, và xem đây là khoản đầu tư mạo hiểm trong danh mục đa dạng.

Kết luận

Elrond, nay là MultiversX, là một trong những blockchain lớp 1 hiệu suất cao nhất hiện nay, với tốc độ xử lý 15.000 TPS và chi phí giao dịch gần như bằng 0. Token EGLD đóng vai trò trung tâm trong hệ sinh thái – dùng để thanh toán, staking và trong tương lai là quản trị. Dù đối mặt với cạnh tranh gay gắt, MultiversX vẫn chứng minh được khả năng đổi mới qua Maiar, xExchange và các dự án GameFi/NFT. Nếu bạn quan tâm đến EGLD, hãy bắt đầu bằng cách mua một lượng nhỏ trên Binance, lưu trữ trên Maiar Wallet và thử staking để hiểu cách vận hành. Luôn nhớ: chỉ đầu tư số tiền bạn sẵn sàng mất, và liên tục cập nhật tin tức từ kênh chính thức của MultiversX.