Andreessen Horowitz (a16z) là gì? Bí mật đằng sau chiến lược “giữ ít nhất 10 năm”

Bạn có biết quỹ đầu tư nào từng rót vốn cho Facebook, Coinbase, Airbnb và gần đây là hàng loạt dự án Web3? Câu trả lời chính là Andreessen Horowitz, hay còn được gọi tắt là a16z – một trong những quỹ đầu tư mạo hiểm quyền lực nhất Thung lũng Silicon. Khác biệt lớn nhất của a16z không nằm ở quy mô tài sản (hơn 35 tỷ USD tính đến 2024), mà ở triết lý đầu tư: cam kết nắm giữ tài sản tối thiểu 10 năm. Trong bối cảnh thị trường crypto và công nghệ biến động mạnh, cam kết này trở thành điểm nhấn thu hút giới founder, nhà đầu tư và cả chính phủ Mỹ. Vậy a16z thực sự là ai? Họ hoạt động ra sao? Và tại sao chiến lược “ngồi yên 10 năm” lại tạo nên ảnh hưởng toàn cầu?

Andreessen Horowitz (a16z) là gì?

Andreessen Horowitz (a16z) là một quỹ đầu tư mạo hiểm (venture capital) được thành lập vào năm 2009 bởi hai nhân vật huyền thoại trong ngành công nghệ: Marc Andreessen – đồng sáng lập Netscape (trình duyệt web đầu tiên) và Ben Horowitz – cựu CEO của Loudcloud/Opsware. Tên gọi “a16z” là một dạng numeronym: chữ “A”, tiếp theo là 16 ký tự (ndreessen Horowit), rồi đến chữ “Z”. Đây không chỉ là cách viết gọn, mà còn phản ánh tinh thần kỹ thuật và sáng tạo đặc trưng của Thung lũng Silicon.

Khác với các quỹ VC truyền thống chỉ đóng vai trò “đưa tiền”, a16z xây dựng mô hình hỗ trợ toàn diện cho các công ty trong danh mục đầu tư (portfolio companies). Họ sở hữu đội ngũ chuyên gia nội bộ gồm hơn 150 người – từ cố vấn tuyển dụng, marketing, pháp lý, đến chuyên gia chính sách công và thậm chí cả nhà báo. Ví dụ, khi đầu tư vào Clubhouse năm 2020, a16z không chỉ rót vốn mà còn giúp đội ngũ này thiết kế chiến lược tăng trưởng, kết nối với người nổi tiếng và định hướng truyền thông toàn cầu.

Một điểm khiến a16z trở nên “có tiếng nói” là khả năng dự đoán xu hướng công nghệ nền tảng. Họ đầu tư vào Facebook từ vòng Series B (2010), Airbnb từ năm 2011, Lyft từ 2013, và Coinbase từ 2013 – thời điểm tiền mã hóa vẫn bị coi là “mốt nhất thời”. Nhờ đó, a16z tích lũy được uy tín khổng lồ. Theo PitchBook, tính đến 2023, a16z đứng thứ 3 trong bảng xếp hạng quỹ VC có tỷ suất hoàn vốn (TVPI) cao nhất thế giới, chỉ sau Sequoia và Accel.

Chiến lược đầu tư đặc biệt: “Ít nhất 10 năm”

Năm 2022, a16z gây chấn động khi tuyên bố: tất cả quỹ mới sẽ có thời hạn đầu tư tối thiểu 10 năm, thay vì 7–10 năm như thông lệ. Nhưng điều quan trọng hơn là cam kết nắm giữ cổ phần/tài sản ít nhất một thập kỷ, ngay cả khi thị trường lao dốc. Đây là triết lý trái ngược hoàn toàn với mô hình “lướt sóng” của nhiều quỹ như Tiger Global – vốn thường thoái vốn sau 2–3 năm để chốt lời nhanh.

Chiến lược này bắt nguồn từ niềm tin rằng công nghệ nền tảng cần thời gian dài để trưởng thành. Marc Andreessen từng nói: “Internet mất 30 năm để đi từ phòng thí nghiệm đến đại chúng. Blockchain cũng vậy”. Minh chứng rõ nhất là Coinbase: a16z đầu tư từ năm 2013 với giá vài cent/token, nhưng không bán dù giá BTC sụt 80% trong “mùa đông crypto” 2018–2020. Đến IPO năm 2021, khoản đầu tư này mang về lợi nhuận hàng tỷ USD.

Lợi ích của việc “giữ lâu” rất rõ ràng. Thứ nhất, a16z xây dựng niềm tin tuyệt đối với founder – họ biết quỹ không “bỏ chạy” khi khó khăn. Thứ hai, họ có thể ảnh hưởng sâu đến định hướng sản phẩm, chiến lược và thậm chí văn hóa doanh nghiệp. Thứ ba, trong lĩnh vực như Web3, nơi giá token biến động dữ dội, việc không bán tháo giúp ổn định tâm lý thị trường.

Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra: liệu mô hình này có phù hợp với startup Việt Nam? Thực tế, đa số quỹ tại Việt Nam vẫn ưu tiên vòng đời đầu tư 5–7 năm do áp lực hoàn vốn từ LP (nhà đầu tư góp vốn). Nhưng nếu founder muốn xây dựng công ty bền vững – như MoMo, Tiki hay KMS Technology – thì học hỏi tư duy “10 năm” của a16z là điều đáng cân nhắc.

Các lĩnh vực đầu tư trọng điểm của a16z

Ban đầu, a16z tập trung vào công nghệ tiêu dùng (consumer tech) và SaaS. Nhưng từ 2013, họ mở rộng sang crypto, và đến 2018 thì thành lập hẳn a16z Crypto – một trong những quỹ chuyên biệt đầu tiên về blockchain trên thế giới, do Chris Dixon dẫn dắt. Đến nay, a16z đã đầu tư vào hơn 60 dự án crypto/Web3, bao gồm:

• Ethereum Foundation (2015): khoản đầu tư mang tính lịch sử, giúp Ethereum phát triển thành nền tảng smart contract hàng đầu.
• Uniswap (2020): sàn DEX phi tập trung lớn nhất thế giới.
• OpenSea (2019): marketplace NFT dẫn đầu thị trường.
• Aptos, Sui, Starknet: các layer-1 blockchain thế hệ mới.

Bên cạnh crypto, a16z còn rót vốn mạnh vào AI generative (như Anthropic – công ty đứng sau Claude AI) và sinh học kỹ thuật số (Bio + Tech). Năm 2022, họ thành lập quỹ a16z Bio + Health với 650 triệu USD, đầu tư vào các startup ứng dụng AI trong chẩn đoán y khoa, chỉnh sửa gen và dược phẩm cá nhân hóa.

Điều thú vị là a16z không đánh giá dự án Web3 qua tokenomics đơn thuần. Họ xem xét: (1) đội ngũ có hiểu sâu về mật mã và phi tập trung không; (2) sản phẩm có giải quyết vấn đề thực tế không; (3) cộng đồng có tự vận hành không. Đây là lý do họ tránh xa nhiều “meme coin” dù tiềm năng pump mạnh.

Tác động & ảnh hưởng của a16z đến thị trường

Khi a16z công bố đầu tư vào một dự án, giá token thường tăng 20–50% trong 24 giờ. Ví dụ, khi họ mua lượng lớn token OP (Optimism) năm 2022, giá OP tăng 300% trong một tuần. Hiện tượng này được gọi là “hiệu ứng a16z” – minh chứng cho sức nặng niềm tin mà quỹ này tạo ra.

Không chỉ dừng ở vốn, a16z còn định hình diễn ngôn công nghệ toàn cầu qua các kênh nội dung chất lượng cao. Blog a16z xuất bản hàng trăm bài phân tích sâu về AI, crypto, chính sách công. Podcast “a16z Podcast” có hàng triệu lượt nghe, với khách mời là CEO Google, Sam Altman (OpenAI), Vitalik Buterin… Đặc biệt, báo cáo thường niên “State of Crypto” được coi là “kinh thánh” cho nhà đầu tư Web3.

Quan trọng hơn, a16z tích cực vận động chính sách. Năm 2023, họ chi hơn 5 triệu USD để lobby Quốc hội Mỹ, kêu gọi ban hành khung pháp lý rõ ràng cho stablecoin và DeFi. Họ cũng kiện SEC vì cáo buộc cơ quan này “lạm quyền” trong việc phân loại token là chứng khoán. Nhờ đó, a16z không chỉ là nhà đầu tư – mà còn là kiến trúc sư thể chế cho hệ sinh thái crypto.

Tuy nhiên, cũng có ý kiến lo ngại: liệu a16z có quá quyền lực? Việc họ nắm giữ lượng lớn token trong nhiều dự án (như Uniswap, Compound) khiến cộng đồng nghi ngờ về tính “phi tập trung” thực sự. Dù vậy, đến nay chưa có bằng chứng cho thấy a16z thao túng thị trường – họ thường khóa token 4–5 năm và cam kết không can thiệp vào quản trị giao thức.

Bài học dành cho nhà đầu tư & startup Việt Nam

Từ a16z, startup Việt Nam có thể học ba bài học then chốt. Thứ nhất, đừng chạy theo hype. a16z thành công vì họ đầu tư vào xu hướng nền tảng – internet, di động, blockchain, AI – chứ không phải trend ngắn hạn. Founder Việt nên tập trung giải quyết vấn đề thực (logistics, giáo dục, y tế) bằng công nghệ, thay vì sao chép mô hình nước ngoài.

Thứ hai, xây dựng hệ sinh thái hỗ trợ. Nhiều quỹ Việt hiện chỉ “viết séc”. Nhưng a16z chứng minh: giá trị thật đến từ hỗ trợ chiến lược. Startup nên tìm quỹ có mạng lưới mentor, chuyên gia pháp lý và khả năng mở cửa thị trường quốc tế – như ESP Capital, Do Ventures hay BEENEXT.

Thứ ba, tư duy dài hạn. Nhà đầu tư cá nhân Việt Nam thường FOMO mua đỉnh, bán đáy. Nhưng a16z dạy ta: thời gian là lợi thế. Nếu tin vào tiềm năng của AI hoặc Web3, hãy đầu tư đều đặn, giữ ít nhất 5–10 năm. Đừng để biến động ngắn hạn làm mất phương hướng.

Cuối cùng, hãy nhớ: a16z không thành công vì “biết trước tương lai”, mà vì họ chuẩn bị cho tương lai. Họ đọc sách, phỏng vấn chuyên gia, thử nghiệm sản phẩm sớm. Với startup Việt, điều quan trọng không phải là gọi được vốn a16z, mà là áp dụng tư duy của họ – kiên nhẫn, sâu sắc và dám đặt cược vào điều lớn lao.

Kết luận

Andreessen Horowitz (a16z) không chỉ là một quỹ đầu tư – họ là kiến trúc sư thầm lặng định hình tương lai công nghệ toàn cầu. Từ Facebook đến Ethereum, từ AI đến y học chính xác, dấu ấn của a16z hiện diện ở mọi bước ngoặt lớn của kỷ nguyên số. Cam kết “giữ ít nhất 10 năm” không phải khẩu hiệu, mà là triết lý đầu tư phản ánh niềm tin vào sự tiến hóa chậm mà chắc của công nghệ nền tảng.

Trong bối cảnh AI và Web3 đang tái cấu trúc mọi ngành nghề, vai trò của a16z sẽ còn lớn hơn. Họ không chỉ rót vốn – mà còn định hướng tư duy, vận động chính sách và nuôi dưỡng hệ sinh thái đổi mới. Với nhà đầu tư và startup Việt Nam, thay vì mơ gọi vốn từ a16z, hãy học cách suy nghĩ như a16z: kiên định, sâu sắc và luôn nhìn xa hơn một thập kỷ.

Hành động ngay hôm nay: theo dõi blog a16z, đọc báo cáo “State of Crypto”, và tự hỏi – bạn đang đầu tư cho tương lai 10 năm tới, hay chỉ cho ngày mai?