Ventuals là gì? Sàn phái sinh pre-IPO đầu tiên trên Hyperliquid có đáng để đầu tư?

Trong thế giới DeFi đang bùng nổ, sự xuất hiện của Ventuals – nền tảng giao dịch phái sinh tập trung vào token pre-IPO (trước khi niêm yết chính thức) – đã thu hút sự chú ý từ cộng đồng trader và nhà đầu tư crypto. Được xây dựng trực tiếp trên Hyperliquid, một trong những hệ sinh thái giao dịch phái sinh phi tập trung (DeFi) hàng đầu với tốc độ xử lý giao dịch cực nhanh và chi phí thấp, Ventuals mang đến một mô hình tài chính mới: cho phép người dùng đặt cược vào giá trị tương lai của các dự án chưa lên sàn. Liệu đây có phải cơ hội vàng hay “bẫy” rủi ro dành cho những ai dám đi trước thị trường?

Ventuals là gì?

Ventuals là một sàn giao dịch phái sinh phi tập trung chuyên biệt cho token pre-IPO, tức là các token chưa được niêm yết chính thức trên bất kỳ sàn giao dịch lớn nào như Binance, Coinbase hay thậm chí là Uniswap. Khác với các sàn phái sinh truyền thống chỉ hỗ trợ tài sản đã có thanh khoản công khai, Ventuals cho phép trader mở vị thế long/short trên các token vẫn đang trong giai đoạn private sale, seed round hoặc chuẩn bị IPO. Điều này mở ra cánh cửa tiếp cận sớm – một đặc quyền vốn chỉ dành cho quỹ đầu tư mạo hiểm (VC) hoặc đối tác chiến lược.

Nền tảng này được xây dựng trực tiếp trên Hyperliquid L1, blockchain riêng do đội ngũ Hyperliquid phát triển, sử dụng kiến trúc rollup tùy chỉnh với tốc độ xử lý lên tới 50.000 TPS và độ trễ dưới 100ms. Nhờ vậy, Ventuals kế thừa toàn bộ lợi thế kỹ thuật của Hyperliquid: phí gas gần như bằng 0, thanh khoản sâu, và khả năng hỗ trợ đòn bẩy cao (lên tới 50x trong một số cặp). Về bản chất, Ventuals không phải là DEX thuần túy cũng không phải CEX – nó là một ứng dụng DeFi chuyên biệt chạy trên hạ tầng Hyperliquid, sử dụng smart contract để quản lý vị thế và margin.

Một điểm khác biệt then chốt: Ventuals không phát hành token riêng (ít nhất tại thời điểm viết bài). Thay vào đó, nó tận dụng token HYPE của Hyperliquid làm phương tiện thanh toán phí và ký quỹ. Điều này giúp giảm thiểu rủi ro “tokenomics yếu” – một vấn đề phổ biến ở nhiều dự án DeFi non trẻ. Tuy nhiên, người dùng cần lưu ý rằng Ventuals hiện vẫn đang trong giai đoạn beta hoặc whitelisted, chưa mở rộng hoàn toàn cho công chúng.

Cơ chế hoạt động của Ventuals

Ventuals vận hành theo mô hình perpetual futures (hợp đồng vĩnh cửu), tương tự như trên Hyperliquid Perps hay dYdX, nhưng với một điểm khác biệt lớn: tài sản cơ sở là token chưa có giá thị trường thực tế. Ví dụ, một dự án tên “Project X” đang gây quỹ vòng Series A, chưa có token trên bất kỳ DEX nào, nhưng Ventuals có thể niêm yết hợp đồng tương lai cho token này dựa trên dữ liệu từ vòng gọi vốn gần nhất.

Để định giá, Ventuals sử dụng oracles nội bộ kết hợp với dữ liệu off-chain từ các vòng private sale. Giá tham chiếu ban đầu thường được lấy từ mức định giá trong vòng seed hoặc private sale (ví dụ: $0.05/token). Sau đó, giá trên Ventuals sẽ dao động theo cung – cầu trên nền tảng, chứ không phản ánh giá spot thực tế (vì chưa tồn tại). Hệ thống sử dụng funding rate điều chỉnh liên tục để giữ giá hợp đồng gần với “giá kỳ vọng” – một ước lượng dựa trên tiến độ phát triển, roadmap và tin tức từ đội ngũ dự án.

Danh sách token được niêm yết do đội ngũ Ventuals lựa chọn, thường là các dự án có mối quan hệ đối tác với Hyperliquid hoặc đã qua kiểm định về pháp lý sơ bộ. Hiện tại, không có cơ chế community voting để thêm token mới – điều này giúp kiểm soát rủi ro nhưng cũng hạn chế tính phi tập trung. Mỗi hợp đồng có margin requirement tối thiểu và mức liquidation rõ ràng, hiển thị minh bạch trên giao diện.

So với Binance Futures – nơi chỉ giao dịch tài sản đã có thanh khoản – Ventuals giống như “sàn OTC phái sinh” trong thế giới DeFi. Không có order book công khai. Thay vào đó, hệ thống sử dụng AMM (Automated Market Maker) tùy chỉnh để tạo thanh khoản, với pool được cung cấp bởi LP (liquidity provider) chấp nhận rủi ro cao.

Lợi ích khi giao dịch trên Ventuals

Giao dịch trên Ventuals mang lại ba lợi thế chiến lược rõ rệt cho trader DeFi có kinh nghiệm. Thứ nhất, tiếp cận cơ hội đầu tư pre-IPO mà không cần đủ vốn hoặc mối quan hệ. Thông thường, chỉ các quỹ VC mới được tham gia private sale với mức giá ưu đãi. Giờ đây, bất kỳ ai cũng có thể “đặt cược” vào tiềm năng của một dự án ngay từ giai đoạn đầu – dù không sở hữu token thật, nhưng vẫn hưởng lợi từ biến động giá kỳ vọng.

Thứ hai, chi phí giao dịch cực thấp nhờ hạ tầng Hyperliquid. Phí maker/taker trên Ventuals dao động từ 0.01%–0.05%, thấp hơn đáng kể so với Bybit Pre-Market (0.1%) hay thậm chí GMX (~0.1%). Đòn bẩy lên tới 30x–50x cho phép khuếch đại lợi nhuận từ những biến động nhỏ – điều rất quan trọng khi giá token pre-IPO thường ít biến động mạnh trong ngắn hạn.

Thứ ba, thanh khoản sâu nhờ tích hợp với hệ sinh thái Hyperliquid. Khi bạn mở vị thế trên Ventuals, lệnh được khớp trực tiếp với pool thanh khoản của Hyperliquid Perps. Điều này giúp tránh tình trạng slippage cao – một vấn đề nan giải trên các sàn DeFi nhỏ. Ngoài ra, việc sử dụng cùng một ví và cùng một token ký quỹ (HYPE hoặc USDC.e) giúp tối ưu trải nghiệm đa nền tảng.

Với những trader đã quen thuộc với Hyperliquid, Ventuals là bước mở rộng tự nhiên. Họ không cần học lại cách sử dụng, không cần chuyển vốn sang mạng khác, và có thể tận dụng luôn danh mục rủi ro hiện có. Đây là lợi thế cạnh tranh lớn so với các nền tảng pre-market độc lập.

Rủi ro cần lưu ý

Tuy tiềm năng cao, Ventuals đi kèm rủi ro phi tuyến tính – nghĩa là tổn thất có thể vượt xa mức đầu tư ban đầu nếu không quản lý đúng. Rủi ro lớn nhất là pháp lý. Giao dịch token chưa IPO có thể bị coi là vi phạm luật chứng khoán ở Mỹ, EU hoặc Singapore. SEC từng cảnh báo rằng nhiều token pre-sale có đặc điểm của security, và việc giao dịch phái sinh trên đó có thể khiến người dùng vô tình trở thành “broker chưa đăng ký”.

Rủi ro kỹ thuật cũng đáng lo ngại. Smart contract của Ventuals chưa được audit công khai bởi các đơn vị uy tín như OpenZeppelin hay Trail of Bits (tính đến tháng 6/2024). Nếu có lỗ hổng, hacker có thể drain toàn bộ quỹ bảo hiểm hoặc thao túng giá oracle. Ngoài ra, dự án pre-IPO có thể rug pull – team biến mất sau khi huy động xong, khiến token trở thành “giấy lộn”. Khi đó, hợp đồng trên Ventuals sẽ mất hoàn toàn giá trị tham chiếu.

Biến động giá là rủi ro thứ ba. Vì không có giá spot thực, giá trên Ventuals dễ bị manipulation bởi whale hoặc tin đồn. Một tin xấu nhỏ cũng có thể khiến giá sụt 50% trong vài phút, dẫn đến liquidation hàng loạt. Nhiều trader đã mất toàn bộ margin do dùng đòn bẩy 30x trên token pre-IPO chỉ sau một tweet tiêu cực.

Để tự bảo vệ, bạn nên:

• Không dùng đòn bẩy >10x trên các token pre-IPO.
• Chỉ giao dịch với vốn <1% tổng danh mục.
• Theo dõi sát tiến độ dự án qua kênh chính thức (GitHub, Twitter, Discord).
• Tránh các token không có whitepaper rõ ràng hoặc team ẩn danh.

Hướng dẫn tham gia Ventuals (nếu có)

Hiện tại, Ventuals chưa mở cửa hoàn toàn cho công chúng. Người dùng cần được whitelisted thông qua chương trình early access của Hyperliquid hoặc tham gia testnet trước đó. Tuy nhiên, nếu bạn đủ điều kiện, quy trình tham gia khá đơn giản:

1. Chuẩn bị ví: Sử dụng MetaMask hoặc Rabby Wallet, đảm bảo đã kết nối với mạng Hyperliquid L1 (chain ID: 998).
2. Nạp vốn: Chuyển USDC.e (phiên bản native trên Hyperliquid) hoặc HYPE vào ví. Lưu ý: USDC thông thường trên Ethereum không hoạt động.
3. Truy cập dApp: Vào trang chính thức của Ventuals (thường có URL dạng app.ventuals.xyz – cần xác minh kỹ để tránh phishing).
4. Kết nối ví: Nhấn “Connect Wallet”, chọn ví đã chuẩn bị.
5. Chọn cặp giao dịch: Ví dụ: PROJECTX-PERP. Xem kỹ thông tin margin, đòn bẩy tối đa, funding rate.
6. Mở vị thế: Nhập số lượng, chọn hướng (long/short), đặt đòn bẩy phù hợp, và xác nhận giao dịch.

Để biết token nào sắp được niêm yết, bạn nên theo dõi:

• Kênh Twitter chính thức của @Ventuals_xyz
• Blog cập nhật từ Hyperliquid
• Diễn đàn Hyperliquid Discord, mục #announcements

Lưu ý: Giao diện Ventuals gần như giống hệt Hyperliquid Perps, nên nếu bạn đã quen dùng Hyperliquid, bạn sẽ không gặp khó khăn trong thao tác.

So sánh Ventuals với các nền tảng tương tự

| Tiêu chí | Ventuals | Hyperliquid Perps | Bybit Pre-Market | |------------------------|------------------------------|-----------------------------|-----------------------------| | Loại tài sản | Token pre-IPO | Token đã niêm yết | Token sắp lên sàn CEX | | Mô hình | DeFi (on-chain) | DeFi (on-chain) | CeFi (off-chain) | | Đòn bẩy tối đa | 30x–50x | 50x | 10x | | Phí giao dịch | 0.01%–0.05% | 0.01%–0.05% | 0.1% | | Minh bạch | Giá dựa trên oracle + cung-cầu | Giá theo market real-time | Giá do sàn định đoạt | | Rủi ro pháp lý | Cao | Trung bình | Thấp (có KYC) |

Ventuals khác biệt rõ rệt ở chỗ tập trung vào giai đoạn “chưa có thị trường”. Trong khi Hyperliquid Perps giao dịch ETH, BTC – những tài sản có giá tham chiếu toàn cầu – thì Ventuals đánh cược vào niềm tin và kỳ vọng. So với Bybit Pre-Market, Ventuals phi tập trung hơn, không yêu cầu KYC, nhưng thiếu bảo vệ người dùng nếu xảy ra sự cố.

Về trải nghiệm người dùng (UX), Ventuals thắng thế nhờ tích hợp liền mạch với Hyperliquid. Bạn có thể chuyển vốn giữa Perps và Ventuals trong vài giây, không cần bridge hay chờ xác nhận. Tuy nhiên, Bybit lại có dữ liệu phân tích sâu hơn và hỗ trợ khách hàng 24/7 – điều mà DeFi chưa làm được.

Kết luận

Ventuals đại diện cho biên giới mới của tài chính phi tập trung: nơi trader có thể giao dịch tương lai của những dự án chưa tồn tại trên thị trường mở. Với nền tảng Hyperliquid làm hậu thuẫn, nó mang lại tốc độ, chi phí và thanh khoản vượt trội so với các giải pháp pre-market truyền thống. Tuy nhiên, đây không phải sân chơi cho người mới. Rủi ro pháp lý, kỹ thuật và biến động giá đòi hỏi bạn phải có kiến thức sâu, kỷ luật quản lý vốn và tinh thần chấp nhận thua lỗ.

Nếu bạn là trader DeFi có kinh nghiệm, hiểu rõ cách hoạt động của perpetual futures và đã từng giao dịch trên Hyperliquid, Ventuals xứng đáng để thử nghiệm – nhưng chỉ với số vốn nhỏ. Hãy theo dõi sát các cập nhật từ đội ngũ, tham gia cộng đồng Discord, và luôn đặt câu hỏi: “Tôi có sẵn sàng mất 100% số tiền này không?” trước khi mở bất kỳ vị thế nào.

Cơ hội luôn đi kèm rủi ro. Trong thế giới pre-IPO DeFi, ranh giới ấy càng mong manh hơn bao giờ hết.