Cetus Exchange là gì? Toàn diện từ A-Z cho trader Việt trên Sui và Aptos

Cetus Exchange đang trở thành cái tên quen thuộc trong cộng đồng DeFi Việt Nam, đặc biệt với những ai theo dõi sát các hệ sinh thái blockchain mới như Sui và Aptos. Không giống các sàn giao dịch tập trung (CEX) như Binance hay Bybit, Cetus là một sàn giao dịch phi tập trung (DEX) – nơi người dùng giữ quyền kiểm soát tài sản 100% mà không cần ủy thác cho bên thứ ba. Trong bối cảnh Sui và Aptos thu hút hàng tỷ USD vốn đầu tư từ các quỹ lớn như a16z, Binance Labs hay Coinbase Ventures, Cetus nổi lên như một nền tảng DeFi then chốt, hỗ trợ swap, farming, staking và thậm chí cả NFT. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ: Cetus Exchange có gì đặc biệt? Có đáng tin cậy không? Và liệu đây có phải lựa chọn phù hợp cho hành trình DeFi của bạn?

Cetus Exchange là gì và vì sao được cộng đồng crypto chú ý?

Cetus Exchange là một DEX đa chuỗi, hoạt động chủ yếu trên hai hệ sinh thái Layer 1 mới nổi: Sui và Aptos. Cả hai blockchain này đều sử dụng ngôn ngữ lập trình Move, được thiết kế bởi nhóm cựu kỹ sư Meta (Facebook) nhằm tối ưu hóa hiệu suất, bảo mật và khả năng mở rộng cho ứng dụng tài chính phi tập trung. Cetus ra đời để lấp đầy khoảng trống về hạ tầng DeFi chất lượng cao trên các mạng này – điều mà các DEX truyền thống như Uniswap hay PancakeSwap chưa thể làm do kiến trúc khác biệt.

Điểm khiến Cetus được chú ý không chỉ nằm ở công nghệ, mà còn ở tốc độ tăng trưởng thanh khoản. Theo dữ liệu từ DeFiLlama (cập nhật tháng 4/2025), tổng giá trị khóa (TVL) của Cetus trên Sui đạt hơn 85 triệu USD, chiếm gần 40% TVL toàn hệ sinh thái Sui DeFi. Trên Aptos, con số này cũng vượt 50 triệu USD. Con số này cho thấy niềm tin mạnh mẽ từ người dùng và nhà cung cấp thanh khoản. Ngoài ra, Cetus còn nhận được sự hỗ trợ trực tiếp từ quỹ phát triển Sui Foundation và từng tổ chức nhiều chương trình airdrop quy mô lớn, thu hút hàng trăm nghìn ví tham gia. Với giao diện trực quan, tốc độ giao dịch nhanh (dưới 1 giây) và phí gas cực thấp (thường dưới $0.01), Cetus trở thành “cánh cổng” lý tưởng để người mới bước vào thế giới DeFi trên Sui/Aptos.

Tính năng nổi bật khiến Cetus Exchange khác biệt

Cetus không chỉ đơn thuần là nơi để swap token. Nền tảng này tích hợp nhiều tính năng DeFi tiên tiến, biến nó thành một trung tâm tài chính phi tập trung toàn diện trên Sui và Aptos.

• Hỗ trợ concentrated liquidity (thanh khoản tập trung): Đây là điểm khác biệt lớn so với hầu hết DEX trên Sui/Aptos hiện nay. Mô hình này, lần đầu tiên được Uniswap V3 áp dụng, cho phép nhà cung cấp thanh khoản (LP) chọn dải giá cụ thể để đặt vốn, từ đó tối ưu lợi nhuận và giảm rủi ro mất mát vô hướng (impermanent loss). Trên Cetus, người dùng có thể tạo "position" với mức đòn bẩy tùy chọn – điều rất hiếm thấy ở các DEX mới.

• Giao diện thân thiện với người mới: So với Liquidswap (DEX mặc định trên Aptos) hay các nền tảng DeFi khác trên Sui, Cetus có UI/UX được đánh giá cao nhất. Giao diện sạch, màu sắc rõ ràng, hướng dẫn từng bước và hiển thị rõ APY, phí, slippage giúp người mới dễ dàng thao tác mà không cần kiến thức sâu.

• Hệ sinh thái mở rộng: Ngoài swap và LP, Cetus còn phát triển Cetus Launchpad – nơi các dự án mới trên Sui/Aptos có thể gọi vốn cộng đồng. Nền tảng cũng hỗ trợ NFT marketplace và tích hợp staking cho token $CETUS. Điều này tạo ra vòng lặp kinh tế khép kín: người dùng swap → cung cấp thanh khoản → nhận phần thưởng → stake → tham gia IDO.

• Tốc độ và chi phí vượt trội: Nhờ kiến trúc Move và cơ chế đồng thuận Proof-of-Stake hiệu quả, giao dịch trên Cetus thường hoàn tất trong 0.3–0.8 giây, với phí gas trung bình $0.003–$0.008 – rẻ hơn hàng trăm lần so với Ethereum. Đây là lợi thế cạnh tranh then chốt trong thời đại DeFi đòi hỏi trải nghiệm mượt như Web2.

Những tính năng này không chỉ phục vụ trader chuyên nghiệp, mà còn giúp người mới tiếp cận DeFi một cách an toàn và hiệu quả hơn.

Hướng dẫn sử dụng Cetus Exchange chi tiết cho người mới

Sử dụng Cetus Exchange không phức tạp nếu bạn đã có ví tương thích. Dưới đây là các bước cơ bản:

1. Chuẩn bị ví hỗ trợ:

• Trên Sui: Dùng Sui Wallet (extension Chrome) hoặc Ethos Wallet.
• Trên Aptos: Dùng Petra Wallet (phổ biến nhất) hoặc Martian Wallet. Đảm bảo ví đã được nạp sẵn token gốc (SUI hoặc APT) để trả phí gas.

2. Truy cập website chính thức: Chỉ truy cập https://cetus.io – tuyệt đối không click vào link lạ trên Telegram, Twitter hay Discord. Nhiều trang phishing đã xuất hiện, giả mạo giao diện Cetus để đánh cắp seed phrase.

3. Kết nối ví: Nhấn nút “Connect Wallet” ở góc trên phải, chọn mạng (Sui hoặc Aptos), sau đó chọn ví bạn đã cài. Xác nhận kết nối trong popup của ví.

4. Thực hiện swap:

• Chọn cặp token (ví dụ: SUI → wUSDC).
• Nhập số lượng. Hệ thống tự tính slippage và phí (~0.3%).
• Xác nhận giao dịch trong ví. Giao dịch hoàn tất trong chưa đầy 1 giây.

5. Thêm thanh khoản (LP): Vào mục “Pools” → chọn cặp → chọn “Add Liquidity”. Nếu dùng concentrated liquidity, bạn cần chọn dải giá (price range). Sau khi thêm, bạn nhận LP token và có thể stake để nhận thêm phần thưởng $CETUS.

Lưu ý: Luôn kiểm tra URL, bật xác minh 2 lớp (2FA) cho ví, và bắt đầu với số tiền nhỏ để làm quen.

Token $CETUS: Tiện ích, phân bổ và tiềm năng đầu tư

Token gốc của hệ sinh thái Cetus là $CETUS, đóng vai trò trung tâm trong mô hình kinh tế của nền tảng.

• Tokenomics: Tổng cung cố định: 1 tỷ $CETUS. Phân bổ:

• 30% cho cộng đồng (airdrop, farming, staking)

• 25% cho team & advisors (vesting 3 năm)

• 20% cho treasury (phát triển hệ sinh thái)

• 15% cho private sale

• 10% cho public sale

• Tiện ích (utility):

• Governance: Chủ sở hữu $CETUS có quyền biểu quyết về nâng cấp giao thức.

• Staking: Stake $CETUS để nhận phần thưởng từ phí giao dịch (hiện APY dao động 15–35%).

• Launchpad access: Cần hold $CETUS để đủ điều kiện tham gia IDO trên Cetus Launchpad.

• Fee discount: Trong tương lai, người dùng có thể dùng $CETUS để giảm phí swap.

• Có nên đầu tư? $CETUS hiện được niêm yết trên nhiều sàn CEX (MEXC, KuCoin, Bitget) và DEX (chính trên Cetus). Giá dao động trong khoảng $0.08–$0.15 (tháng 4/2025). Rủi ro chính đến từ việc Sui/Aptos chưa thực sự bùng nổ mainstream – nếu hai hệ sinh thái này thất bại, $CETUS sẽ chịu ảnh hưởng nặng. Tuy nhiên, nếu Sui/Aptos trở thành “Ethereum thế hệ mới”, $CETUS có tiềm năng tăng trưởng mạnh nhờ vị thế đầu ngành. Lời khuyên: chỉ đầu tư số vốn bạn có thể mất, và ưu tiên kiếm $CETUS qua farming thay vì mua trực tiếp.

Đánh giá độ uy tín và bảo mật của Cetus Exchange

An toàn là mối quan tâm hàng đầu khi dùng DEX, đặc biệt trên các blockchain mới. Cetus đã thực hiện nhiều biện pháp để xây dựng niềm tin:

• Audit bảo mật: Cetus đã được kiểm toán bởi CertiK và MoveBit – hai đơn vị hàng đầu trong lĩnh vực Move-based blockchain. Báo cáo audit công khai trên GitHub và website chính thức. Không có lỗ hổng nghiêm trọng nào được phát hiện.

• Lịch sử bảo mật: Từ khi ra mắt (cuối 2022), Cetus chưa từng bị hack. Đây là thành tích ấn tượng khi nhiều DEX trên Solana hay Ethereum liên tục dính exploit.

• Minh bạch mã nguồn: Toàn bộ smart contract của Cetus được mở mã trên GitHub, cho phép cộng đồng kiểm tra.

• Phản hồi cộng đồng: Trên Twitter (@CetusProtocol), đội ngũ phản hồi nhanh, thường xuyên cập nhật roadmap. Cộng đồng Discord (~45.000 thành viên) hoạt động sôi nổi, có kênh hỗ trợ tiếng Việt. Nhiều người dùng Việt Nam đánh giá cao sự hỗ trợ kịp thời khi gặp sự cố giao dịch.

Tuy nhiên, vẫn cần lưu ý: DEX không bảo hiểm tài sản. Nếu bạn gửi nhầm token, kết nối ví với trang phishing, hoặc tự thao tác sai, Cetus không thể hoàn lại. Luôn kiểm tra kỹ trước mỗi giao dịch.

So sánh Cetus với các DEX khác: Nên chọn ai?

Cetus vs Liquidswap (trên Aptos)

Liquidswap là DEX mặc định do đội ngũ Aptos Labs phát triển. Tuy nhiên, nó chỉ hỗ trợ constant product AMM (như Uniswap V2), không có concentrated liquidity. Cetus vượt trội về:

• Hiệu quả sử dụng vốn (capital efficiency) cao hơn 3–5x nhờ concentrated liquidity.
• Giao diện đẹp và dễ dùng hơn.
• Hỗ trợ staking và launchpad – Liquidswap chưa có.

→ Nên dùng Cetus nếu bạn muốn tối ưu lợi nhuận LP hoặc tham gia hệ sinh thái sâu hơn.

Cetus vs Uniswap/PancakeSwap

Uniswap (Ethereum/Arbitrum) và PancakeSwap (BNB Chain) có thanh khoản khổng lồ, nhưng:

• Phí gas cao (đặc biệt trên Ethereum).
• Tốc độ chậm.
• Không hỗ trợ Move-based chains.

Cetus không cạnh tranh trực tiếp, mà phục vụ phân khúc riêng: người dùng Sui/Aptos. Nếu bạn đã đầu tư vào SUI hoặc APT, Cetus là lựa chọn tự nhiên.

Tóm lại: Cetus không “tốt hơn” mọi DEX, nhưng là tốt nhất trong hệ sinh thái Sui và Aptos hiện tại.

Câu hỏi thường gặp (FAQ) về Cetus Exchange

• Cetus có phí giao dịch cao không? Phí swap là 0.3%, trong đó 0.25% chia cho LP và 0.05% vào quỹ phát triển. Rẻ hơn PancakeSwap (0.25%) nhưng ngang bằng Uniswap. Phí gas thì cực thấp (<$0.01).

• Có hỗ trợ tiếng Việt không? Giao diện web chưa có tiếng Việt, nhưng cộng đồng Discord và Telegram có kênh tiếng Việt hoạt động tích cực. Nhiều hướng dẫn dùng Cetus bằng tiếng Việt đã xuất hiện trên YouTube và blog crypto Việt.

• Có app di động không? Hiện tại chưa có app chính thức, nhưng bạn có thể dùng Cetus qua trình duyệt di động (Chrome/Safari) kết nối ví như Petra hoặc Sui Wallet.

• Làm sao tránh website giả mạo? Luôn gõ trực tiếp https://cetus.io. Kiểm tra biểu tượng xanh “Verified” trên Twitter. Không bao giờ nhập seed phrase anywhere. Bookmark trang chính thức để tránh nhầm lẫn.

Kết luận: Ai nên dùng Cetus Exchange và lưu ý rủi ro

Cetus Exchange là nền tảng DeFi hàng đầu trên Sui và Aptos, phù hợp với:

• Trader đang nắm giữ SUI, APT hoặc token trên hai hệ sinh thái này.
• Nhà cung cấp thanh khoản muốn tối ưu lợi nhuận nhờ concentrated liquidity.
• Người dùng muốn khám phá DeFi mới với phí thấp, tốc độ cao.

Ưu điểm nổi bật: Giao diện thân thiện, công nghệ tiên tiến, thanh khoản tăng nhanh, chưa từng bị hack, hệ sinh thái mở rộng.

Nhược điểm: Phụ thuộc hoàn toàn vào sự thành công của Sui và Aptos – hai blockchain vẫn trong giai đoạn đầu. Token $CETUS có biến động cao. Chưa có app di động.

Lời khuyên cuối cùng:

• Nếu bạn đã đầu tư vào Sui hoặc Aptos, hãy thử Cetus với số vốn nhỏ.
• Luôn tự quản lý rủi ro: không FOMO, không vay nợ để trade, và never share private key.
• Theo dõi kênh chính thức để cập nhật airdrop và tính năng mới.

Cetus không phải “con đường tắt làm giàu”, nhưng là một công cụ mạnh mẽ cho những ai muốn tham gia sớm vào làn sóng DeFi tiếp theo.