ERC20 là gì? Toàn cảnh về tiêu chuẩn token phổ biến nhất trên Ethereum

ERC20 không phải là một đồng tiền mã hóa. Đó là một bộ quy tắc kỹ thuật giúp các token hoạt động trơn tru trên nền tảng Ethereum. Nhờ có ERC20, hàng nghìn dự án crypto – từ stablecoin như USDT, USDC đến token tiện ích như UNI, LINK – mới có thể tương tác liền mạch với ví, sàn giao dịch và ứng dụng DeFi. Nếu không có tiêu chuẩn này, mỗi token sẽ hoạt động theo cách riêng, gây ra hỗn loạn trong hệ sinh thái. Bài viết này sẽ giải thích rõ ràng: ERC20 là gì, các hàm bắt buộc trong tiêu chuẩn này, lợi ích, rủi ro, và cách phân biệt với các chuẩn token khác như BEP20 hay ERC721.

ERC20 là gì? Giải thích cơ bản cho người mới

ERC20 là một tiêu chuẩn kỹ thuật dành cho hợp đồng thông minh (smart contract) trên blockchain Ethereum. Từ “ERC” viết tắt của Ethereum Request for Comment – một hệ thống đề xuất cải tiến kỹ thuật do cộng đồng Ethereum xây dựng. Con số “20” đơn giản chỉ là ID thứ tự của đề xuất này, được chính thức chấp nhận vào năm 2015. Mục tiêu chính của ERC20 là tạo ra một khuôn mẫu chung để mọi token phát hành trên Ethereum đều có thể giao tiếp được với nhau, cũng như với các ứng dụng bên ngoài như ví điện tử, sàn giao dịch hoặc giao thức DeFi.

Hãy hình dung ERC20 như chuẩn USB trong thế giới công nghệ. Dù bạn dùng máy tính Dell, MacBook hay điện thoại Android, miễn là thiết bị có cổng USB tuân chuẩn, bạn đều có thể cắm vào và truyền dữ liệu. Tương tự, bất kỳ token nào tuân thủ ERC20 đều có thể được gửi/nhận qua MetaMask, lưu trữ trên Coinbase Wallet, hoặc sử dụng trong Uniswap – mà không cần nhà phát triển phải viết lại logic cho từng nền tảng. Điều này cực kỳ quan trọng vì nó giúp giảm chi phí tích hợp và tăng tốc độ phát triển hệ sinh thái. Theo Etherscan, tính đến đầu năm 2025, hơn 480.000 token đã được triển khai theo chuẩn ERC20 – chiếm phần lớn thị phần token trên Ethereum.

Các quy tắc bắt buộc trong tiêu chuẩn ERC20

Một token muốn được coi là “tuân thủ ERC20” phải triển khai đầy đủ 6 hàm (functions) và 2 sự kiện (events) do đặc tả kỹ thuật quy định. Đây không phải là khuyến nghị – mà là yêu cầu bắt buộc. Nếu thiếu bất kỳ thành phần nào, token đó có thể không hiển thị đúng trên ví, không giao dịch được trên sàn, hoặc gây lỗi nghiêm trọng khi tương tác với dApp.

• totalSupply(): Trả về tổng lượng token đang tồn tại trên mạng. Ví dụ: USDT ERC20 có totalSupply hơn 100 tỷ USD.
• balanceOf(address): Cho biết số dư token của một địa chỉ cụ thể. Hàm này được gọi liên tục khi bạn kiểm tra tài khoản trong MetaMask.
• transfer(address to, uint256 value): Cho phép chủ sở hữu gửi token trực tiếp đến địa chỉ khác. Đây là hàm cơ bản nhất cho mọi giao dịch.
• transferFrom(address from, address to, uint256 value): Cho phép một bên thứ ba (đã được ủy quyền) chuyển token thay bạn. Rất quan trọng trong DeFi – ví dụ khi bạn stake LP token vào Aave.
• approve(address spender, uint256 value): Cho phép một địa chỉ khác được rút một lượng token nhất định từ ví bạn. Bạn thường thấy điều này khi kết nối ví với PancakeSwap.
• allowance(address owner, address spender): Kiểm tra xem địa chỉ “spender” được phép rút bao nhiêu token từ “owner”.

Bên cạnh đó, hợp đồng phải phát ra hai sự kiện:

• Transfer(): Ghi lại mọi lần chuyển token – dù là gửi trực tiếp hay qua transferFrom.
• Approval(): Ghi lại mỗi khi bạn cấp quyền cho một hợp đồng thông qua approve.

Nếu một token thiếu hàm approve(), ví dụ, nó sẽ không thể hoạt động trên Uniswap – vì giao thức cần quyền rút token từ ví bạn để thực hiện swap. Do đó, việc kiểm tra đầy đủ các hàm này là bước kiểm định chất lượng tối thiểu trước khi tương tác với bất kỳ token mới nào.

Lợi ích vượt trội của tiêu chuẩn ERC20

ERC20 mang lại ba lợi ích then chốt: tính tương thích, giảm rủi ro phát triển, và trải nghiệm người dùng liền mạch. Trước khi ERC20 ra đời, mỗi token trên Ethereum đều có cấu trúc riêng. Ví phải hỗ trợ từng token một cách thủ công – dẫn đến chậm trễ và dễ lỗi. Ngày nay, nhờ chuẩn hóa, chỉ cần một lần tích hợp, ví như Trust Wallet hay Ledger Live có thể hỗ trợ hàng chục nghìn token ERC20 ngay lập tức.

Với nhà phát triển, ERC20 giúp loại bỏ công việc lặp lại. Thay vì viết lại logic chuyển tiền, kiểm tra số dư hay quản lý quyền, họ chỉ cần kế thừa từ thư viện OpenZeppelin – nơi đã cung cấp hợp đồng ERC20 đã được kiểm toán. Điều này tiết kiệm hàng trăm giờ phát triển và giảm đáng kể nguy cơ bug bảo mật. Trên thực tế, hơn 90% dự án DeFi giai đoạn 2020–2023 sử dụng phiên bản ERC20 từ OpenZeppelin.

Đối với người dùng cuối, lợi ích rõ rệt nhất là khả năng tương tác đa nền tảng. Bạn có thể gửi USDT ERC20 từ MetaMask sang Binance, rồi rút ra Coinbase – tất cả đều mượt mà vì cùng một chuẩn. Tuy nhiên, cần lưu ý: USDT cũng tồn tại dưới dạng TRC20 (trên Tron) hoặc BEP20 (trên BSC). Dù cùng là USDT, nhưng nếu gửi nhầm mạng, bạn có thể mất vĩnh viễn tài sản. Đây là lý do vì sao hiểu rõ ERC20 không chỉ là kiến thức kỹ thuật – mà còn là kỹ năng bảo vệ tài sản.

Hạn chế và rủi ro khi sử dụng token ERC20

Dù phổ biến, ERC20 không phải là hoàn hảo. Một trong những lỗ hổng thiết kế nghiêm trọng là việc gửi token trực tiếp vào hợp đồng thông minh không hỗ trợ hàm receive() hoặc fallback(). Trong trường hợp này, token sẽ bị “kẹt” vĩnh viễn – vì hợp đồng không biết cách xử lý. Theo Chainalysis, từ 2017 đến 2023, hơn 2,8 triệu USD giá trị token ERC20 đã bị mất do lỗi này – chủ yếu là USDT và USDC.

Một hạn chế khác là thiếu khả năng đính kèm dữ liệu khi chuyển token. Chuẩn ERC20 chỉ hỗ trợ gửi giá trị – không gửi kèm thông điệp hay lệnh. Điều này khiến nó kém linh hoạt so với ERC223 hoặc ERC777, vốn cho phép truyền dữ liệu trong giao dịch. Ngoài ra, phí gas trên Ethereum vẫn cao – đặc biệt trong thời điểm mạng tắc nghẽn. Gửi 10 USDT ERC20 có thể tốn 5–10 USD phí, trong khi cùng số lượng trên mạng BSC (BEP20) chỉ tốn vài cent.

Cuối cùng, sự lạm dụng tiêu chuẩn cũng là vấn đề. Vì triển khai ERC20 quá dễ, hàng nghìn token rác (scam token) đã được tạo ra để lừa đảo nhà đầu tư non trẻ. Nhiều token giả mạo tên gọi (ví dụ: “EthereumMax”) trông giống thật, nhưng không có giá trị. Do đó, người dùng phải luôn kiểm tra địa chỉ hợp đồng trên Etherscan – chứ không chỉ nhìn tên token trong ví.

So sánh ERC20 với các tiêu chuẩn token khác

ERC20 không phải là tiêu chuẩn duy nhất. Mỗi chuẩn phục vụ mục đích khác nhau. Dưới đây là so sánh ngắn gọn:

• ERC20 vs BEP20: Về mặt logic, hai chuẩn gần như giống hệt nhau. Khác biệt nằm ở blockchain nền tảng: ERC20 chạy trên Ethereum, BEP20 trên Binance Smart Chain (BSC). BEP20 có phí rẻ hơn, tốc độ nhanh hơn – nhưng hy sinh tính phi tập trung. Ví dụ: CAKE token tồn tại dưới dạng BEP20, không có phiên bản ERC20 chính thức.

• ERC20 vs ERC721: Đây là sự khác biệt giữa fungible (có thể thay thế) và non-fungible (không thể thay thế). Mỗi token ERC20 giống hệt nhau (1 USDT = 1 USDT). Nhưng mỗi NFT ERC721 là duy nhất – như một bức tranh kỹ thuật số. CryptoPunks, Bored Ape Yacht Club đều dùng ERC721.

• ERC20 vs ERC1155: ERC1155 là chuẩn “lai”, hỗ trợ cả token thay thế và không thay thế trong cùng một hợp đồng. Phù hợp cho game blockchain – nơi bạn vừa có tiền tệ (fungible) vừa có vật phẩm độc (non-fungible). Axie Infinity từng dùng ERC1155 cho vật phẩm trong game.

| Tiêu chuẩn | Loại token | Mạng chính | Ứng dụng điển hình | |------------|------------|------------|---------------------| | ERC20 | Fungible | Ethereum | USDT, LINK, UNI | | BEP20 | Fungible | BSC | CAKE, BUSD | | ERC721 | Non-fungible | Ethereum | CryptoPunks, Art Blocks | | ERC1155 | Hybrid | Ethereum | Game items, vouchers |

Việc chọn chuẩn nào phụ thuộc vào mục tiêu dự án – không có “chuẩn tốt nhất”, chỉ có “chuẩn phù hợp nhất”.

Kết luận: ERC20 vẫn là trụ cột của hệ sinh thái Ethereum

Dù ra đời từ năm 2015, ERC20 vẫn là tiêu chuẩn token fungible đáng tin cậy và phổ biến nhất trên Ethereum. Hơn 80% giá trị TVL (Total Value Locked) trong DeFi – theo DefiLlama – vẫn gắn liền với token ERC20. Với người dùng, điều quan trọng nhất là luôn xác nhận mạng lưới trước khi gửi/nhận token. Đừng bao giờ gửi USDT ERC20 vào địa chỉ ví yêu cầu USDT TRC20 – sai một chữ số, mất cả tài sản.

Với nhà phát triển, hãy triển khai đầy đủ spec ERC20 và ưu tiên dùng thư viện đã kiểm toán như OpenZeppelin. Đừng cố “sáng tạo” bằng cách bỏ bớt hàm – rủi ro vượt xa lợi ích. Cuối cùng, dù các chuẩn mới như ERC677 hay ERC777 xuất hiện, ERC20 vẫn giữ vai trò nền tảng nhờ sự ổn định và hỗ trợ rộng khắp.

Bạn đang nắm giữ token ERC20 nào? Hãy vào Etherscan, dán địa chỉ hợp đồng và kiểm tra xem nó có đầy đủ 6 hàm và 2 sự kiện không. Nếu chưa biết cách thêm token ERC20 vào MetaMask, hãy tìm hướng dẫn chính thức – vì một bước cài đặt sai có thể dẫn đến mất tiền.