Tokenized US Treasury Bonds Bùng Nổ: Cơ Hội Mới Hay Bong Bóng Tiềm Ẩn?
Trong vài năm gần đây, thị trường tài chính phi tập trung (DeFi) đã chứng kiến một làn sóng mới không đến từ các đồng tiền meme hay token governance quen thuộc, mà là từ một tài sản truyền thống tưởng chừng “nhàm chán”: trái phiếu Kho bạc Mỹ (US Treasurys). Tuy nhiên, lần này, chúng không nằm trong sổ sách của ngân hàng hay quỹ đầu tư — mà được “token hóa” và giao dịch trực tiếp trên blockchain.
Theo dữ liệu từ công ty phân tích DeFi như Chainalysis và Token Terminal, tổng giá trị tài sản được token hóa dựa trên trái phiếu Kho bạc Mỹ đã tăng hơn 50 lần kể từ đầu năm 2023, đạt mức hơn 10 tỷ USD vào giữa năm 2024. Các nền tảng như Ondo Finance, Matrixdock, Backed Finance và Maple Finance đang dẫn đầu xu hướng này, cung cấp các token đại diện cho quyền sở hữu đối với các trái phiếu thật — thường là trái phiếu ngắn hạn (T-bills) với kỳ hạn dưới 1 năm.
Vậy điều gì khiến một tài sản “an toàn bậc nhất” của thế giới tài chính truyền thống lại trở thành tâm điểm của hệ sinh thái crypto?
Vì sao các tổ chức đổ xô vào trái phiếu token hóa?
Câu trả lời nằm ở lợi suất ổn định, tính minh bạch và khả năng tích hợp liền mạch với hệ sinh thái DeFi.
Trong bối cảnh lãi suất tại Mỹ duy trì ở mức cao (khoảng 5–5.5% cho T-bills), trái phiếu Kho bạc Mỹ trở thành “thiên đường trú ẩn” cho dòng tiền tìm kiếm lợi nhuận an toàn. Nhưng thay vì phải qua các trung gian truyền thống — với thủ tục phức tạp, thời gian thanh toán chậm và rào cản pháp lý — các tổ chức tài chính, quỹ hedge và thậm chí cả cá nhân giờ đây có thể tiếp cận lợi suất này thông qua token trên Ethereum, Solana hoặc Base.
Chẳng hạn, token OUSG của Ondo Finance cho phép người dùng nắm giữ T-bills do BlackRock quản lý, với lợi suất thực tế dao động quanh mức 5.3% mỗi năm — và có thể được sử dụng làm tài sản thế chấp trong Aave, Compound hoặc Curve để tạo ra lợi nhuận kép. Điều này mở ra một mô hình mới: yield stacking (xếp chồng lợi suất), nơi người dùng vừa hưởng lãi từ trái phiếu, vừa nhận thêm phần thưởng từ giao thức DeFi.
Hơn nữa, nhờ tính minh bạch của blockchain, bất kỳ ai cũng có thể kiểm tra số dư dự trữ, xác minh rằng token được đảm bảo 1:1 bằng tài sản thật — điều mà các sản phẩm stablecoin từng thất bại (như UST) đã để lại bài học đắt giá.
Dòng tiền tổ chức đang định hình lại DeFi
Điều đáng chú ý là động lực chính phía sau sự bùng nổ này không phải là nhà đầu tư lẻ, mà là các tổ chức tài chính truyền thống. Nhiều quỹ lớn, đặc biệt từ châu Á và Trung Đông, đang tìm cách đa dạng hóa danh mục vào crypto — nhưng không phải qua Bitcoin hay Ethereum, mà qua những tài sản có cơ sở rõ ràng, ít biến động và được hỗ trợ bởi hệ thống tài chính hiện hữu.
Theo báo cáo của Fidelity Digital Assets, hơn 60% các tổ chức được khảo sát cho biết họ quan tâm đến tài sản token hóa có đảm bảo bằng tài sản thật (real-world assets – RWA). Trái phiếu Kho bạc Mỹ, với uy tín gần như tuyệt đối và thanh khoản cao, tự nhiên trở thành lựa chọn hàng đầu.
Sự tham gia của tổ chức cũng mang lại tính hợp pháp và ổn định cho DeFi. Khi BlackRock — quỹ quản lý tài sản lớn nhất thế giới — ra mắt token BUIDL trên Ethereum, nó không chỉ là một sản phẩm kỹ thuật, mà còn là tín hiệu mạnh mẽ rằng “Wall Street” đang nghiêm túc nhìn nhận blockchain như một lớp hạ tầng tài chính mới.
Tuy nhiên, mọi thứ có thực sự “an toàn” như看上去?
Dù xu hướng token hóa trái phiếu Kho bạc Mỹ mang nhiều hứa hẹn, vẫn tồn tại những rủi ro tiềm ẩn mà thị trường có thể đang đánh giá thấp.
Thứ nhất, mô hình này phụ thuộc hoàn toàn vào niềm tin vào bên thứ ba. Hầu hết các token RWA không phải là phi tập trung 100%. Chúng yêu cầu một tổ chức (như BlackRock, Franklin Templeton hoặc các custodian được cấp phép) nắm giữ tài sản thật và phát hành token tương ứng. Nếu xảy ra sự cố pháp lý, phong tỏa tài sản hoặc sai sót trong quản lý, token có thể mất neo — dù blockchain minh bạch, nhưng tài sản cơ sở lại nằm ngoài chuỗi (off-chain).
Thứ hai, thanh khoản trên thị trường thứ cấp vẫn còn mỏng. Trong khi tổng giá trị khóa (TVL) vượt 10 tỷ USD, khối lượng giao dịch hàng ngày của các token như OUSG hoặc USDe (eUSD của Ethena) vẫn chỉ ở mức vài triệu USD. Nếu có cú sốc thị trường — ví dụ Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đột ngột cắt lãi suất — dòng tiền rút ra ồ ạt có thể gây áp lực bán mạnh, dẫn đến chênh lệch giá lớn giữa token và giá trị nội tại.
Thứ ba, rủi ro pháp lý vẫn chưa được giải quyết dứt điểm. Ủy ban Chứng khoán Mỹ (SEC) đã nhiều lần ám chỉ rằng một số token RWA có thể bị coi là chứng khoán chưa đăng ký. Nếu quy định siết chặt, các nền tảng phát hành có thể buộc phải ngừng hoạt động tại Mỹ — làm gián đoạn cơ chế chuộc lại (redemption) và làm mất niềm tin của người dùng.
Cuối cùng, cần nhớ rằng trái phiếu Kho bạc Mỹ không phải lúc nào cũng “vô hại”. Trong lịch sử, Mỹ từng có nguy cơ vỡ nợ kỹ thuật (technical default) vào năm 2011 và 2023. Dù cuối cùng không xảy ra, nhưng điều đó cho thấy ngay cả tài sản an toàn nhất cũng không miễn nhiễm với rủi ro hệ thống.
Kết luận: Cân bằng giữa đổi mới và thận trọng
Token hóa trái phiếu Kho bạc Mỹ là một bước tiến quan trọng trong việc kết nối tài chính truyền thống với thế giới blockchain. Nó mang lại lợi suất ổn định, giảm rào cản tiếp cận và mở ra khả năng xây dựng các sản phẩm tài chính phức tạp hơn trên DeFi.
Tuy nhiên, sự “an toàn” của tài sản này trong môi trường crypto không tự động kế thừa từ thế giới thực. Người dùng — dù là tổ chức hay cá nhân — cần hiểu rõ cấu trúc hậu cần, rủi ro pháp lý và giới hạn thanh khoản trước khi tham gia.
Thị trường đang hào hứng, và có lý do chính đáng để lạc quan. Nhưng như mọi cuộc cách mạng tài chính, thành công lâu dài không nằm ở tốc độ tăng trưởng, mà ở khả năng chịu đựng thử thách khi cơn gió ngược bắt đầu thổi.
Chia sẻ bài viết
Best Exchange Vietnam
Đội ngũ chuyên gia phân tích và đánh giá các sàn giao dịch tiền điện tử, mang đến những thông tin chính xác và hữu ích nhất cho cộng đồng crypto Việt Nam.
