Hướng dẫn chi tiết cách sử dụng Raydium cho người mới bắt đầu trên Solana

Bạn muốn giao dịch token trên Solana nhưng chưa biết bắt đầu từ đâu? Bạn nghe đến Raydium – một trong những nền tảng DeFi phổ biến nhất trên hệ sinh thái Solana – nhưng chưa rõ cách dùng? Đừng lo. Bài viết này sẽ hướng dẫn từng bước cụ thể, dễ hiểu và an toàn để bạn có thể swap, cung cấp thanh khoản, farm RAY và tham gia DeFi trên Raydium ngay cả khi bạn là người mới hoàn toàn. Chúng tôi cũng sẽ giải đáp các câu hỏi thường gặp, cảnh báo rủi ro và chia sẻ mẹo thực tế giúp bạn tránh mất tiền oan.

Raydium là gì? Giải thích đơn giản cho người mới

Raydium là một sàn giao dịch phi tập trung (DEX) hoạt động trên blockchain Solana. Khác với các DEX thuần AMM như Uniswap (Ethereum) hay PancakeSwap (BNB Chain), Raydium kết hợp hai cơ chế: Automated Market Maker (AMM) và orderbook từ Serum – một sàn giao dịch phi tập trung từng rất nổi tiếng trên Solana. Nhờ đó, Raydium vừa có tính thanh khoản cao, vừa hỗ trợ giao dịch theo lệnh giới hạn (limit order), điều mà nhiều DEX khác không làm được.

Người dùng có thể dùng Raydium để hoán đổi (swap) token, cung cấp thanh khoản (liquidity provision), farm token RAY, hoặc staking LP token để kiếm lợi nhuận thụ động. Tính đến quý II/2025, Raydium vẫn nằm trong top 3 DEX có khối lượng giao dịch lớn nhất trên Solana, theo dữ liệu từ DeFi Llama, với TVL (Total Value Locked) dao động từ 150–300 triệu USD tùy thời điểm thị trường.

So với Uniswap, Raydium nhanh hơn và rẻ hơn rất nhiều nhờ ưu thế của Solana: phí gas trung bình chỉ khoảng $0.00025/giao dịch, trong khi Ethereum có thể tốn vài đô la. Ngoài ra, Raydium còn tích hợp sâu với hệ sinh thái Solana – ví dụ như hỗ trợ trực tiếp ví Phantom, Solflare, Backpack – giúp trải nghiệm mượt mà cho người dùng Việt Nam và toàn cầu.

Một điểm khác biệt quan trọng: Raydium không yêu cầu KYC, không lưu trữ tài sản của bạn. Mọi giao dịch đều diễn ra trên chuỗi (on-chain), minh bạch và kiểm chứng được qua Solscan. Tuy nhiên, điều đó cũng đồng nghĩa với việc bạn tự chịu trách nhiệm 100% nếu gửi nhầm địa chỉ hoặc kết nối ví vào trang web giả mạo.

Chuẩn bị trước khi dùng Raydium: Những thứ bạn cần có

Trước khi tương tác với Raydium, bạn cần chuẩn bị ba yếu tố cơ bản: ví hỗ trợ Solana, một ít SOL để trả phí gas, và token bạn muốn giao dịch. Đây là bước quan trọng nhưng thường bị người mới bỏ qua, dẫn đến lỗi hoặc mất tiền.

Ví phổ biến nhất hiện nay là Phantom – hỗ trợ cả trình duyệt (Chrome, Brave) và ứng dụng di động (iOS/Android). Ngoài ra, bạn có thể dùng Backpack (do cùng đội ngũ tạo ra Jupiter phát triển) hoặc Solflare. Tất cả đều miễn phí và dễ cài đặt. Lưu ý: không bao giờ nhập seed phrase vào bất kỳ trang web nào, kể cả Raydium. Seed phrase chỉ dùng để khôi phục ví, không dùng để “đăng nhập”.

Tiếp theo, bạn cần nạp SOL vào ví. SOL đóng vai trò như “xăng” để trả phí giao dịch trên mạng Solana. Dù phí rất thấp (~$0.00025), nhưng nếu không có SOL, bạn sẽ không thể xác nhận bất kỳ giao dịch nào – kể cả swap USDC sang wSOL. Bạn có thể mua SOL từ các sàn tập trung như Binance, Bybit, hoặc OKX, rồi rút về địa chỉ ví Solana của bạn. Hãy đảm bảo chọn đúng mạng Solana (SPL) khi rút, không phải ERC-20 hay BEP-20.

Ngoài SOL, bạn cũng nên có sẵn token muốn giao dịch – ví dụ USDC, wSOL, RAY, hoặc các token dự án mới. Tuy nhiên, tránh giao dịch token không rõ nguồn gốc. Nhiều scam token trên Solana có tên giống token thật (ví dụ “USDC” nhưng địa chỉ khác) và có thể khiến bạn mất trắng.

Cuối cùng, hãy kiểm tra xem ví của bạn đã ở đúng mạng Solana chưa. Trong Phantom, bạn sẽ thấy biểu tượng SOL và số dư SOL hiển thị rõ ràng. Nếu bạn thấy ETH hoặc BNB, tức là bạn đang ở mạng khác – cần chuyển sang Solana trong cài đặt ví. Đây là lỗi phổ biến khiến nhiều người mới tưởng “mất tiền”, trong khi thực chất tài sản vẫn còn nhưng ở mạng sai.

Hướng dẫn từng bước sử dụng Raydium

Truy cập và kết nối ví an toàn

Bước đầu tiên: truy cập https://raydium.io – đây là domain chính thức duy nhất của Raydium. Cảnh báo: hàng trăm trang web lừa đảo (phishing) có tên gần giống như raydium[.]io, raydium-swap[.]com, v.v. luôn xuất hiện khi Raydium được nhắc đến trên mạng xã hội. Luôn kiểm tra kỹ URL trước khi kết nối ví.

Sau khi vào trang chủ, nhấn nút “Connect Wallet” ở góc trên bên phải. Một cửa sổ pop-up sẽ hiện ra, liệt kê các ví hỗ trợ: Phantom, Backpack, Solflare, Ledger… Chọn ví bạn đang dùng (ví dụ Phantom). Hệ thống sẽ mở cửa sổ xác nhận từ ví – nhấn “Connect” để cho phép Raydium đọc địa chỉ ví (không có quyền rút tiền).

Khi kết nối thành công, địa chỉ ví của bạn sẽ hiển thị ngắn gọn (ví dụ: Gf...aB3). Bạn có thể kiểm tra lại bằng cách nhấn vào biểu tượng ví – nếu thấy số dư SOL và token, tức là đã sẵn sàng giao dịch.

Cách swap (hoán đổi) token trên Raydium

Đây là tính năng được dùng nhiều nhất. Ví dụ: bạn muốn đổi 1 SOL lấy USDC.

1. Vào tab “Swap”.
2. Ở ô “From”, chọn SOL. Ở ô “To”, chọn USDC.
3. Nhập số lượng (ví dụ: 1). Hệ thống sẽ tự tính số USDC bạn nhận được.
4. Kiểm tra slippage tolerance (mức chấp nhận trượt giá). Mặc định là 0.5%. Với cặp thanh khoản cao như SOL/USDC, bạn có thể để 0.1–0.3%. Nhưng với token ít thanh khoản, nên tăng lên 1–5% để tránh giao dịch thất bại.
5. Nhấn “Swap”, sau đó xác nhận trong ví Phantom.
6. Giao dịch hoàn tất trong 2–5 giây. Kiểm tra số dư USDC trong ví hoặc trên Solscan.

Mẹo: luôn bật chế độ “Auto Slippage” nếu bạn không chắc. Raydium sẽ tự đề xuất mức slippage phù hợp dựa trên độ sâu thanh khoản.

Cung cấp thanh khoản (Liquidity Pool)

Cung cấp thanh khoản giúp bạn kiếm phí giao dịch từ người dùng khác. Tuy nhiên, bạn phải hiểu rõ rủi ro impermanent loss (tổn thất tạm thời) – xảy ra khi giá hai token trong cặp biến động mạnh.

Cách thực hiện:

1. Vào tab “Pools” → chọn “Create/Add Liquidity”.
2. Chọn cặp (ví dụ: SOL/USDC).
3. Nhập số lượng một token – hệ thống sẽ tự tính số lượng token kia theo tỷ lệ hiện tại.
4. Nhấn “Add Liquidity”, xác nhận trong ví.
5. Bạn nhận được LP token – đại diện cho phần đóng góp của bạn.

LP token có thể giữ nguyên để hưởng phí, hoặc dùng để farm RAY (xem mục tiếp theo). Lưu ý: rút thanh khoản bất cứ lúc nào, nhưng phí gas vẫn áp dụng.

Farming & Staking RAY để kiếm lợi nhuận

Farming trên Raydium giúp bạn kiếm thêm token RAY – token quản trị của nền tảng.

Các bước:

1. Sau khi có LP token (từ bước trên), vào tab “Farms”.
2. Tìm pool tương ứng (ví dụ: SOL-USDC LP).
3. Nhấn “Stake”, nhập số lượng LP token muốn stake.
4. Xác nhận giao dịch. Lợi nhuận RAY sẽ tích lũy theo thời gian.
5. Để rút: nhấn “Unstake” + “Claim” để nhận RAY.

APY (lợi suất năm) dao động tùy pool. Ví dụ, vào tháng 4/2025, pool SOL-USDC có APY ~8–12%, trong khi pool token mới có thể lên tới 100%+ nhưng rủi ro cao. Nên ưu tiên pool có thanh khoản lớn và token uy tín.

Lưu ý quan trọng khi sử dụng Raydium

An toàn là ưu tiên hàng đầu khi dùng DeFi. Dưới đây là những nguyên tắc bắt buộc:

• Luôn kiểm tra URL: Chỉ dùng https://raydium.io. Bookmark trang này để tránh click nhầm link giả.
• Không bao giờ chia sẻ seed phrase, private key: Raydium không bao giờ yêu cầu thông tin này.
• Dùng slippage hợp lý: Quá thấp → giao dịch thất bại; quá cao → bị “front-run” hoặc mất tiền.
• Tránh token rác: Kiểm tra địa chỉ token trên Solscan. Token chính thức thường có dấu tích xác minh hoặc được niêm yết trên CoinGecko.
• Theo dõi trạng thái mạng Solana: Dù hiếm, Solana đôi khi bị nghẽn (ví dụ sự cố ngày 17/2/2024). Khi đó, phí gas tăng nhẹ và giao dịch chậm hơn.

Ngoài ra, nên bắt đầu với số tiền nhỏ (< $10) để làm quen. Đừng vội farm APY cao mà bỏ qua đánh giá rủi ro.

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

Raydium có phí không? Có. Phí swap là 0.25%, chia làm: 0.22% cho nhà cung cấp thanh khoản, 0.03% cho quỹ phát triển. Phí gas trên Solana gần như miễn phí (~$0.00025).

Có cần KYC không? Không. Raydium là nền tảng phi tập trung, không yêu cầu danh tính.

Raydium có app di động không? Hiện tại không có app riêng, nhưng bạn có thể truy cập raydium.io qua trình duyệt trong ví Phantom hoặc Backpack trên điện thoại.

Làm sao biết giao dịch thành công? Sau khi xác nhận trong ví, bạn sẽ thấy thông báo “Confirmed”. Kiểm tra chi tiết trên Solscan bằng cách dán địa chỉ ví hoặc transaction ID.

Kết luận: Bắt đầu hành trình DeFi trên Solana cùng Raydium

Raydium là cánh cửa lý tưởng để khám phá DeFi trên Solana – nhanh, rẻ và đa năng. Dù bạn chỉ muốn swap token hay muốn farm lợi nhuận thụ động, nền tảng này đều cung cấp công cụ phù hợp. Tuy nhiên, kiến thức và thận trọng mới là chìa khóa bảo vệ tài sản của bạn.

Hãy bắt đầu với một giao dịch swap nhỏ. Làm quen với cách kết nối ví, kiểm tra slippage, và theo dõi giao dịch trên Solscan. Khi đã tự tin, bạn có thể thử cung cấp thanh khoản hoặc farm RAY.

Nếu bạn muốn tìm hiểu sâu hơn, đừng bỏ qua các bài viết liên quan:

• Hướng dẫn tạo và bảo mật ví Phantom cho người mới
• Top 5 DEX trên Solana năm 2025: So sánh phí, tính năng và rủi ro
• DeFi là gì? Cách kiếm lợi nhuận thụ động từ tiền mã hóa

Chúc bạn giao dịch an toàn và hiệu quả trên Raydium!